Kỹ năng tự review - Bí quyết để biết bạn đang đi đúng hướng
Một trong những kỹ năng lớn mà sếp cũ mình từng dạy, tạo ra thay đổi lớn trong cuộc đời mình là kỹ năng tự xem lại bản thân (review).
Sau này, càng làm nhiều, nhìn nhiều, mình nhận ra không nhiều người có kỹ năng này. Và chuyện không tự xem lại mình có thể ảnh hưởng như thế nào?
Hai hệ quả lớn khi không tự review
1. Không biết mình đã đi được bao xa, làm được bao chuyện
Tự xem lại bản thân không có nghĩa là chỉ xem mặt tiêu cực, mặt chưa làm được mà còn để tự nhắc mình đã thay đổi nhiều như thế nào, đã tiến bộ ra sao trong suốt hành trình.
Lúc mình bắt đầu làm kinh doanh, 1-2 năm đầu không có dư dả gì nhiều, ai chả vậy. Nhưng mỗi tuần mình đều ngồi xem lại page, đọc lại bài viết, xem lại những tấm postcard handmade đã làm để tự khen bản thân đã làm được nhiều việc thế nào. Thời gian trôi qua chưa bao giờ là vô ích cả. Nhưng nếu không nhìn lại, không tự nói với bản thân, không có những ghi chú về thành tích ấy, mình sẽ nghĩ mình là đứa thất bại trong việc bán hàng.
Bây giờ, khi training cho các bạn mentee cũng vậy. Sau khi bán được vài tuần, các bạn bắt đầu không hài lòng với kết quả doanh thu, với số lượng đơn. Nhưng các bạn quên mất cách đó vài tuần, điều duy nhất bạn muốn là chỉ cần có khách mua hàng :))
Qua vài tuần, bạn chỉ nhìn thấy doanh thu không tăng theo tỷ lệ bạn kỳ vọng mà không nhìn thấy:
• Mình đã hiện diện liên tục được vài tháng
• Các bài viết dần nhận được tương tác nhiều hơn
• Bài viết đa dạng hơn, viết được nhiều thể loại hơn
• Ảnh chụp đẹp hơn, gắn chữ đỡ rối mắt hơn
• Vẫn có doanh thu theo tuần
Và, quan trọng nhất nha: bạn mới ra bán chưa được 3 tháng luôn á
2. Không biết mình có đang đi đúng đường không
Bạn cần nhìn lại khi bạn có mục tiêu. Việc nhìn lại cho bạn biết trong suốt thời gian qua, tất cả những gì bạn đã làm có củng cố cho mục tiêu bạn đang hướng tới hay không? Hay bạn đang đi loanh quanh, 80% thời gian làm chuyện vô bổ và chỉ có 20% là thật sự làm cho mục tiêu?
Và trong chuyện kinh doanh, cái việc review này nó là cái mỏ neo khổng lồ giúp bạn và cái tâm trí mơ hồ, yếu đuối của bạn bớt lênh đênh trên những ngọn sóng mang tên "nghi ngờ bản thân" đó ạ
---
Vậy tự review lại như thế nào là hợp lý với một người mới bước ra kinh doanh? Dưới đây là khung review mà mình thấy hiệu quả nhất:
1. Review hàng tuần - "Tuần này mình đã làm gì?"
Review hàng tuần giúp bạn bắt kịp nhịp độ, điều chỉnh nhanh và duy trì động lực.
Thời gian phù hợp: Chủ Nhật tối hoặc sáng thứ Hai
Những câu hỏi cần trả lời:
- Tuần qua mình đã thực hiện được bao nhiêu % kế hoạch đề ra?
- Mình đã tạo ra những nội dung gì? (Liệt kê cụ thể số bài viết, ảnh đăng)
- Mình đã tương tác với bao nhiêu khách hàng tiềm năng?
- Mình đã học được kỹ năng mới nào liên quan đến kinh doanh?
- Điều gì đã làm tốt nhất tuần này? (Ít nhất 3 điểm)
- Điều gì cần cải thiện? (Chọn 1-2 điểm để tập trung cho tuần tới)
Mẹo hữu ích: Tạo một file Excel hoặc sổ tay nhỏ chỉ để ghi chép các con số này. Con số không nói dối và sẽ cho bạn thấy sự tiến bộ rõ ràng theo thời gian.
2. Review hàng tháng - "Mình đang tiến về đâu?"
Review hàng tháng giúp bạn nhìn thấy xu hướng và mô hình lớn hơn trong kinh doanh.
Thời gian phù hợp: Ngày cuối cùng hoặc ngày đầu tiên của tháng
Những câu hỏi cần trả lời:
- Doanh thu/số đơn hàng tháng này so với tháng trước thay đổi như thế nào?
- Loại nội dung nào hoạt động tốt nhất? (Phân tích tương tác, chuyển đổi)
- Chi phí phát sinh là bao nhiêu? Có đầu tư hiệu quả không?
- Khách hàng đến từ những kênh nào nhiều nhất?
- Thời gian trung bình dành cho kinh doanh mỗi ngày là bao nhiêu?
- Mục tiêu tháng trước đã đạt được chưa? Tại sao đạt/không đạt?
- 3 mục tiêu quan trọng nhất cho tháng tới là gì?
3. Review hàng quý - "Mình cần điều chỉnh chiến lược không?"
Review hàng quý giúp bạn nhìn lại chiến lược lớn và thực hiện những điều chỉnh quan trọng.
Thời gian phù hợp: Tuần đầu tiên của quý mới
Những câu hỏi cần trả lời:
- Sản phẩm/dịch vụ nào mang lại lợi nhuận cao nhất?
- Đối tượng khách hàng nào phản hồi tốt nhất với thương hiệu?
- Phương pháp tiếp cận nào hiệu quả nhất trong việc thu hút khách hàng?
- Bạn đã tiến bộ những kỹ năng nào trong 3 tháng qua?
- Có cần thay đổi lớn nào về định hướng sản phẩm/dịch vụ không?
- 3 ưu tiên lớn nhất cho quý tới là gì?
Mẹo hữu ích: Dành thời gian dài hơn cho review quý (ít nhất 2-3 giờ). Cân nhắc "đi retreat" - ra khỏi môi trường làm việc thông thường để có không gian suy nghĩ.
4. Review hàng năm - "Mình đã trở thành ai và sẽ đi đâu?"
Review hàng năm giúp bạn đánh giá sự phát triển toàn diện của bản thân và doanh nghiệp.
Thời gian phù hợp: Cuối tháng 12 hoặc đầu tháng 1
Những câu hỏi cần trả lời:
- Năm qua mình đã đạt được những mục tiêu nào?
- Đâu là 3 thành tựu lớn nhất mình tự hào?
- Kinh doanh đã phát triển như thế nào về: doanh thu, sản phẩm, khách hàng?
- Đâu là 3 bài học lớn nhất từ năm vừa qua?
- Mình muốn kinh doanh phát triển đến đâu trong năm tới?
- Đâu là 3-5 mục tiêu ưu tiên cao nhất cho năm tới?
Cách thực hiện review hiệu quả
1. Tạo không gian và thời gian thích hợp
Đây không phải là việc bạn có thể làm "cho xong" trong 5 phút. Hãy tạo môi trường phù hợp:
Chọn không gian yên tĩnh, không bị phân tâm
Tắt điện thoại hoặc để chế độ máy bay
Chuẩn bị đồ uống yêu thích (trà, cà phê)
Đảm bảo bạn có đủ thời gian (ít nhất 30 phút cho review tuần, 1-2 giờ cho review tháng/quý)
2. Sử dụng công cụ phù hợp
Công cụ phải đơn giản đủ để bạn kiên trì sử dụng:
Sổ tay dành riêng cho việc review
File Excel/Google Sheets
Ứng dụng ghi chú như Notion, Evernote
Nhật ký kinh doanh (có thể kết hợp với nhật ký cá nhân)
3. Đảm bảo tính nhất quán
Đặt lịch hẹn với chính mình, coi trọng nó như cuộc họp quan trọng
Tạo template sẵn để không phải nghĩ lại từ đầu mỗi lần review
Lưu trữ các bản review trước để dễ dàng so sánh và thấy sự tiến bộ
Tìm "đối tác review" - người bạn cũng làm kinh doanh và cam kết review cùng lúc
4. Cân bằng giữa sự thực tế và lạc quan
Bắt đầu với những thành tựu, điều tích cực
Tiếp theo là những điểm cần cải thiện (không phải "thất bại")
Kết thúc bằng kế hoạch hành động cụ thể và tư duy hướng giải pháp
Lợi ích lâu dài của việc review thường xuyên
Khi bạn duy trì thói quen review liên tục trong 6-12 tháng, bạn sẽ thấy:
Tư duy chiến lược phát triển mạnh mẽ - Bạn bắt đầu nhìn thấy mô hình lớn và xu hướng
Khả năng ra quyết định cải thiện - Dựa trên dữ liệu thực tế, không chỉ cảm xúc nhất thời
Tự tin tăng cao - Nhìn thấy rõ hành trình và sự tiến bộ của mình
Giảm lo âu và nghi ngờ bản thân - Có bằng chứng cụ thể về những gì đã làm được
Kinh doanh phát triển nhanh hơn - Vì bạn liên tục tinh chỉnh và tối ưu hóa
Như một mentee của mình từng chia sẻ: "Từ khi bắt đầu review hàng tuần, em không còn cảm thấy mông lung nữa. Em biết chính xác mình đã làm được gì, cần làm gì tiếp theo, và tại sao. Đó là sự tự tin mà trước đây em không có."
Tự review không phải là công cụ để chỉ trích bản thân. Đó là món quà bạn tặng cho chính mình - cơ hội để nhìn nhận một cách khách quan, điều chỉnh hướng đi, và quan trọng nhất, thấy được mình đã tiến xa đến đâu trên hành trình kinh doanh.
---
Thén kìu vì đã đọc đến đây nha! Rì diu bản thân đi, bạn sẽ thấy mình tuyệt vời (hoặc tuyệt zọng) thế nào haha =)))))))