Không có nhiều bạn bè, không có quan hệ – Bạn có thể bắt đầu kinh doanh thế nào?
"Nhưng mình không có ai để bán cho cả!" Mình không có nhiều bạn bè trên mạng, bình thường cũng ít bạn, giờ đăng không biết bán cho ai...
Đây là câu nói mà mình thường xuyên nghe từ những người muốn bắt đầu kinh doanh online. Họ nhìn những người khác đăng bài và lập tức có hàng chục bình luận, hàng trăm lượt thích, và tự hỏi: "Mình làm sao cạnh tranh được khi chẳng có mối quan hệ nào?"
Nếu bạn cũng đang có cảm giác tương tự, hãy biết rằng bạn không đơn độc. Và quan trọng hơn, điều này hoàn toàn không phải rào cản không thể vượt qua như bạn nghĩ.
Phá vỡ "ảo tưởng" về việc bán hàng cho bạn bè
Trước khi đi vào chi tiết, hãy làm rõ một điều: bán hàng cho bạn bè thường không phải là chiến lược kinh doanh bền vững.
Đúng là bán hàng cho bạn bè có thể giúp bạn có những đơn hàng đầu tiên và tạo động lực ban đầu. Nhưng có một sự thật không mấy thoải mái:
Bạn bè mua để ủng hộ bạn, không phải vì họ thực sự cần sản phẩm. Điều này dẫn đến phản hồi không chân thật về chất lượng và giá trị sản phẩm của bạn. Bạn sẽ không biết sản phẩm của mình thực sự tốt đến đâu.
Họ thường chỉ mua một lần và không quay lại. Sự ủng hộ có giới hạn, và khi bạn liên tục nhắn tin mời họ mua, mối quan hệ có thể bị ảnh hưởng.
Lượng bạn bè có hạn, do đó tiềm năng tăng trưởng cũng có hạn. Ngay cả khi bạn có 500 người bạn trên Facebook (con số khá cao), thì đó vẫn chỉ là một phần rất nhỏ so với thị trường tiềm năng thực sự.
Bán cho bạn bè có thể tạo ra sự phụ thuộc tâm lý nguy hiểm. Khi đơn hàng từ bạn bè cạn dần, nhiều người rơi vào khủng hoảng và từ bỏ vì nghĩ rằng "kinh doanh không phải dành cho mình".
Những doanh nghiệp thực sự thành công đều phải vươn ra ngoài vòng tròn quen thuộc và tiếp cận khách hàng hoàn toàn mới.
Vậy nên, nếu bạn không có nhiều bạn bè, có lẽ đó lại là một lợi thế! Bạn buộc phải xây dựng doanh nghiệp theo cách bền vững ngay từ đầu, không dựa vào "mạng lưới an toàn" tạm thời.
Tâm lý học của việc bán hàng cho người lạ
Trước khi đi vào các chiến lược cụ thể, hãy hiểu tâm lý đằng sau việc người lạ quyết định mua hàng từ bạn:
1. Nguyên tắc ủy quyền niềm tin
Khi không biết bạn, khách hàng tiềm năng sẽ tìm kiếm các "dấu hiệu ủy quyền" - những yếu tố giúp họ tin tưởng bạn:
Đánh giá từ khách hàng trước đó
Chứng chỉ/bằng cấp chuyên môn
Được nhắc đến bởi những người có ảnh hưởng
Xuất hiện trên nền tảng/website uy tín
Bài học: Khi không có mạng lưới, hãy ưu tiên xây dựng "bằng chứng xã hội" càng sớm càng tốt.
2. Hiệu ứng chuyên gia
Nghiên cứu tâm lý học đã chứng minh rằng con người có xu hướng nghe theo lời khuyên từ người được coi là chuyên gia, ngay cả khi chưa từng gặp người đó.
Bài học: Thể hiện chuyên môn của bạn là con đường ngắn nhất để xây dựng niềm tin với người lạ.
3. Quy luật nhất quán và cam kết
Con người có xu hướng mạnh mẽ muốn hành động nhất quán với những gì họ đã nói hoặc làm trước đó. Khi khách hàng thực hiện một cam kết nhỏ với bạn (như đăng ký nhận email, tải tài liệu miễn phí), họ có xu hướng tiếp tục mối quan hệ.
Bài học: Thiết kế "cầu thang cam kết" - từ những hành động nhỏ đến quyết định mua hàng.
5 cách tiếp cận khách hàng khi bạn không có sẵn mối quan hệ
1. Xây dựng uy tín thông qua kiến thức chuyên môn
Khi bạn không có sẵn mạng lưới quan hệ, cách hiệu quả nhất để tạo dựng một cộng đồng là trở thành nguồn thông tin đáng tin cậy trong lĩnh vực của bạn.
Chiến lược tâm lý: Khi bạn liên tục cung cấp giá trị miễn phí, bạn kích hoạt "quy luật đáp trả" - một nguyên tắc tâm lý mạnh mẽ khiến con người cảm thấy cần đáp lại khi họ nhận được điều gì đó có giá trị.
Cách thực hiện:
Nghiên cứu kỹ về sản phẩm/dịch vụ của bạn, đến mức bạn có thể trả lời mọi câu hỏi
Chia sẻ kiến thức miễn phí qua blog, bài đăng mạng xã hội, nhưng chọn lọc và có chiều sâu
Trả lời câu hỏi trong các nhóm Facebook liên quan đến ngành một cách chi tiết và hữu ích
Tạo nội dung hướng dẫn giải quyết vấn đề cụ thể mà khách hàng tiềm năng đang gặp phải
Ví dụ thực tế: Mình có một chị mentee có bối cảnh gia đình là bán đồ kim khí điện máy hơn 30 năm, là truyền thống gia đình. Chị có một kiến thức trải dài về đồ kim khí và những câu chuyện kinh doanh thú vị từ gia đình. Chị đã bắt đầu chia sẻ từ những câu chuyện nhỏ quanh việc bán hàng của gia đình, mở rộng dần ra là các kiến thức chuyên môn về dụng cụ, cách dùng, cách bảo quản.
Lưu ý quan trọng: Đừng chia sẻ kiến thức nông cạn và chung chung. Đào sâu vào một lĩnh vực cụ thể và trở thành chuyên gia thực sự, không phải một người biết sơ sơ về mọi thứ.
2. Tập trung vào niche (ngách) cụ thể
Thay vì cố gắng cạnh tranh trực tiếp với những thương hiệu lớn, hãy tìm một góc nhỏ chưa được phục vụ tốt.
Chiến lược tâm lý: Con người có nhu cầu mạnh mẽ muốn thuộc về một nhóm và được hiểu. Khi bạn phục vụ một ngách cụ thể, khách hàng cảm thấy "Cuối cùng cũng có người hiểu tôi!"
Cách thực hiện:
Xác định một nhóm người có nhu cầu đặc biệt mà thị trường chính chưa đáp ứng tốt
Nghiên cứu sâu về nhu cầu, thách thức và ngôn ngữ của nhóm này
Tạo sản phẩm/dịch vụ đáp ứng chính xác nhu cầu đó
Sử dụng ngôn ngữ của họ trong truyền thông - chứng minh bạn thực sự hiểu họ
Ví dụ thực tế: Một bạn mentee chọn bán đồ ăn homemade tại nhà. Ngách bạn chọn là những món ăn từ nhiều nền văn hoá mà bạn đã trải nghiệm, đem về làm lại với khẩu vị cá nhân và chọn những nguyên liệu chất lượng cao để đảm bảo hương vị. Bạn không bán đồ ăn nhà làm chung chung, bạn đang bán trải nghiệm cho những người xung quanh. Những món ăn dạng ready-to-eat, mua về chỉ cần 1 bước hâm nóng là có thể ăn ngay, giúp bữa ăn của gia đình có điểm nhấn mà vẫn gọn gàng.
Lưu ý: Đừng chọn ngách chỉ vì nó có vẻ dễ. Chọn ngách mà bạn thực sự quan tâm và có thể phục vụ tốt lâu dài.
3. Sử dụng nền tảng để tiếp cận khách hàng mới
Hãy lựa chọn nền tảng mà bạn cảm thấy thoải mái nhất để chia sẻ, không cần chạy theo xu hướng lên sàn này sàn kia vì tâm lý lo sợ mình không theo kịp trend.
Chiến lược tâm lý: Ở trên nền tảng bạn thoải mái chia sẻ, bạn sẽ tự tin hơn để tư vấn và tiếp cận khách hàng, có thể học dần để phát triển chuyên nghiệp
Cách thực hiện chi tiết:
Tạo một trang thông tin đầy đủ, uy tín về bản thân
Tối ưu mô tả sản phẩm với từ khóa phù hợp dựa trên nghiên cứu cách người dùng tìm kiếm
Đầu tư vào hình ảnh sản phẩm chất lượng cao, ít nhất 5-7 hình cho mỗi sản phẩm
Phản hồi nhanh chóng trong vòng 2 giờ và chuyên nghiệp mọi câu hỏi
Xử lý đơn hàng nhanh và đóng gói cẩn thận để có đánh giá tốt từ đầu
4. Tận dụng sức mạnh của SEO và nội dung giá trị
Tìm kiếm trực tuyến là cách mọi người tìm giải pháp cho vấn đề của họ. Khi bạn xuất hiện đúng lúc họ cần, họ sẽ tin tưởng bạn.
Chiến lược tâm lý: Khi người dùng tự tìm thấy bạn thông qua tìm kiếm, họ có tâm lý "tôi đã tìm thấy họ" thay vì "họ đang cố bán hàng cho tôi" - làm tăng sự tin tưởng và khả năng chuyển đổi.
Cách triển khai chuyên sâu:
Nghiên cứu từ khóa liên quan đến sản phẩm/dịch vụ của bạn, đặc biệt từ khóa dạng câu hỏi
Tạo blog hoặc website với nội dung hữu ích, tập trung vào các bài viết dài (2000+ từ)
Trả lời những câu hỏi phổ biến trong ngành một cách toàn diện
Tối ưu nội dung theo tiêu chuẩn SEO hiện đại: đáp ứng ý định tìm kiếm, dễ đọc, có cấu trúc rõ ràng
Lưu ý quan trọng: SEO là chiến lược dài hạn, thường mất 6-9 tháng để thấy kết quả rõ rệt. Hãy kiên nhẫn và nhất quán.
5. Xây dựng cộng đồng xung quanh lĩnh vực của bạn
Thay vì chỉ bán sản phẩm, hãy tạo một không gian để những người có cùng sở thích/nhu cầu kết nối với nhau.
Chiến lược tâm lý: Con người có nhu cầu cơ bản muốn thuộc về một cộng đồng. Khi bạn tạo ra cộng đồng giá trị, thành viên sẽ cảm thấy biết ơn và trung thành.
Cách triển khai chi tiết:
Tạo nhóm Facebook hoặc cộng đồng online với chủ đề cụ thể liên quan đến lĩnh vực của bạn
Thiết lập quy tắc cộng đồng rõ ràng để tạo môi trường tích cực
Đăng nội dung hữu ích 3-5 lần/tuần và khuyến khích thảo luận
Tổ chức sự kiện trực tuyến, webinar, Q&A định kỳ để tăng tương tác
Để cộng đồng phát triển tự nhiên
Ví dụ thực tế: Mình đã quan sát rất nhiều bạn tạo cộng đồng và bán được hàng rất tốt trong nhóm bán hàng, với điều kiện bạn phải chăm chút cho nhóm của mình, tạo được cảm giác tin tưởng, gần gũi cho những thành viên tham gia.
Chìa khóa thành công: Tạo giá trị thực sự cho cộng đồng, không biến nó thành kênh bán hàng trá hình.
Tư duy đúng đắn: Từ "Không có ai để bán" đến "Tự do tiếp cận thị trường"
Khi bạn không có sẵn mạng lưới, bạn cần thay đổi tư duy từ "thiếu thốn" sang "tự do":
1. Tự do thử nghiệm
Khi bán cho người lạ, bạn không lo về việc "làm mất mặt" nếu thất bại. Bạn có thể thử nghiệm nhiều cách tiếp cận khác nhau mà không sợ ảnh hưởng đến mối quan hệ cá nhân.
2. Tự do định vị
Không bị ràng buộc bởi cách mọi người đã biết về bạn trước đó. Bạn có thể xây dựng thương hiệu cá nhân hoàn toàn mới, theo cách bạn muốn.
3. Tự do mở rộng
Không giới hạn trong phạm vi địa lý hay nhân khẩu học của mạng lưới hiện tại. Bạn có thể tiếp cận khách hàng ở bất kỳ đâu, thuộc bất kỳ nhóm nào.
4. Tự do phát triển
Khi xây dựng từ đầu, bạn học được những kỹ năng marketing và bán hàng thực sự. Đây là nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài.
Bí quyết xây dựng thương hiệu khi bắt đầu từ con số 0
1. Nhất quán là chìa khóa
Khi bạn không có mạng lưới sẵn có, việc xây dựng sự hiện diện đòi hỏi thời gian và kiên nhẫn. Hãy xuất hiện đều đặn và kiên trì.
Chiến lược thực tế:
Lên lịch đăng bài 3-5 lần/tuần vào các khung giờ cố định
Duy trì chất lượng nội dung ổn định
Đừng nản chí nếu ban đầu không có nhiều tương tác - đây là giai đoạn "sa mạc"
Kiên trì ít nhất 6 tháng trước khi đánh giá hiệu quả
Quy luật tâm lý: Nguyên tắc "mere exposure effect" - con người có xu hướng thích những thứ họ tiếp xúc thường xuyên, chỉ cần thấy thương hiệu của bạn liên tục, khách hàng sẽ dần cảm thấy quen thuộc và tin tưởng.
2. Kết hợp giữa nội dung giáo dục và nội dung bán hàng
Theo tỷ lệ 80/20: 80% nội dung mang tính giáo dục, giải trí, cung cấp giá trị; 20% nội dung liên quan đến bán hàng.
Chiến lược thực tế:
Đăng 4 bài cung cấp kiến thức miễn phí mỗi tuần, tập trung vào một chủ đề cốt lõi
Đăng 1 bài giới thiệu sản phẩm mỗi tuần, luôn kết nối với giá trị đã chia sẻ trước đó
Đảm bảo ngay cả bài bán hàng cũng mang lại giá trị cho người đọc
Ví dụ: Thay vì đăng "Mua kem dưỡng da XYZ giảm 20%", hãy đăng "3 thành phần chính cần có trong kem dưỡng da mùa đông - Sản phẩm XYZ của chúng tôi đáp ứng tiêu chí nào?"
Kết luận: Không có mạng lưới có thể là lợi thế bất ngờ
Khi bạn không có mạng lưới sẵn có, bạn buộc phải:
Tạo nội dung thực sự giá trị
Xây dựng chiến lược tiếp thị bền vững
Phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề thực tế
Tập trung vào chất lượng sản phẩm/dịch vụ
Và đây chính là những yếu tố tạo nên business thành công dài hạn.
Nếu mỗi lần nghĩ đến việc “bán hàng online” là bạn chùn tay.
Bạn không ngại chia sẻ, nhưng lại ngại bị hiểu sai.
Mình hiểu cảm giác đó.
Nên mình tạo ra BBB – để giúp bạn bắt đầu kinh doanh mà không phải gồng.
BBB không bắt bạn biến thành content creator.
BBB giúp bạn dám làm – dám hiện diện – dám bán theo cách rất riêng, rất bạn.
Vì người ta sẽ chỉ tin bạn khi bạn dám cho họ thấy bạn sống vì điều gì.
Nếu bạn muốn bán, nhưng không muốn đánh đổi sự thật thà của mình – hãy nói chuyện với mình.
Còn đúng 1 tuần nữa mình sẽ đóng lại đợt BBB duy nhất trong năm nay để đảm bảo chất lượng đào tạo, đợt tiếp theo sẽ diễn ra vào tháng 3/2026.
👉 Đăng ký tư vấn miễn phí về cách bắt đầu không cần mạng lưới
Đừng để việc thiếu mạng lưới trở thành rào cản - hãy biến nó thành điểm mạnh của bạn!